เรื่อง TOEIC กับการสมัครงานเนี่ยนะ… ประสบการณ์ตรงเลยจ้า
สวัสดีครับเพื่อนๆ วันนี้อยากมาแชร์ประสบการณ์ส่วนตัวล้วนๆ เกี่ยวกับเรื่องที่หลายคนน่าจะเคยสงสัย หรือไม่ก็กำลังเผชิญอยู่ นั่นก็คือเรื่อง “บริษัท ที่ ใช้ toeic” นี่แหละครับ
ย้อนกลับไปสมัยผมจบใหม่ๆ เลยนะ ไฟแรงเฟร่อ! ตอนนั้นคิดว่าภาษาอังกฤษนี่แหละคือใบเบิกทางสู่โลกกว้าง เห็นบริษัทไหนประกาศรับสมัครงานแล้วมีวงเล็บต่อท้ายว่า “(ต้องมีผลสอบ TOEIC)” นี่ตาลุกวาวเลยนะ คิดในใจว่า “โอ้โห บริษัทนี้ต้องอินเตอร์แน่ๆ เราต้องได้ใช้ภาษาอังกฤษในการทำงานทุกวันแน่ๆ เลย” มันเหมือนเป็นสัญลักษณ์ของความโก้หรู ความเป็นสากลในความคิดเด็กจบใหม่อย่างผมตอนนั้น
ทีนี้ก็เริ่มกระบวนการเลยครับ…
อันดับแรกเลยคือ ไปลงทะเบียนสอบ TOEIC ครับ ตอนนั้นก็ไม่ได้รู้อะไรมากนะ ก็ไปหาข้อมูลว่าสอบที่ไหนยังไง เตรียมตัวยังไงบ้าง ก็ไปซื้อหนังสือมาเลยครับ เป็นเล่มหนาๆ มีทั้งส่วนฟัง ส่วนอ่าน นั่งทำโจทย์วนไปครับ เปิดเทปฟัง (สมัยนั้นยังเป็นเทปคาสเซ็ทอยู่เลยนะ คิดดู๊!) บางวันก็ไปนั่งติวกับเพื่อนบ้าง แลกเปลี่ยนเทคนิคกันไป คือทุ่มเทมาก เพราะอยากได้คะแนนดีๆ ไปยื่นสมัครงานกับบริษัทในฝัน
พอถึงวันสอบจริง ตื่นเต้นมากครับ เข้าห้องสอบไปก็ตั้งใจทำเต็มที่ พอผลสอบออกมา… ปรากฏว่าคะแนนก็ออกมาในระดับที่น่าพอใจนะ ไม่ได้สูงลิ่วแต่ก็ไม่ขี้เหร่ พอที่จะยื่นตามเกณฑ์ที่บริษัทส่วนใหญ่กำหนดได้ ตอนนั้นก็โล่งอกไปเปลาะหนึ่ง
แล้วชีวิตจริงมันเป็นยังไงล่ะ?
หลังจากได้ใบผลคะแนน TOEIC มานอนกอดแล้ว ผมก็เริ่มลุยสมัครงานเลยครับ บริษัทแรกที่เรียกผมไปสัมภาษณ์ เป็นบริษัทค่อนข้างใหญ่เลยนะ มีชื่อเสียงพอตัว ในประกาศรับสมัครก็ระบุชัดเจนว่าต้องการผล TOEIC ผมก็เตรียมตัวสัมภาษณ์อย่างดี มีการซ้อมตอบคำถามภาษาอังกฤษไปด้วย เพราะคิดว่ายังไงก็ต้องโดนแน่ๆ
พอไปสัมภาษณ์จริง… เขาก็ดูผลคะแนน TOEIC ผมนะ แล้วก็มีการพูดคุยเป็นภาษาอังกฤษบ้างเล็กน้อยจริงๆ ถามเรื่องทั่วๆ ไป แนะนำตัวอะไรประมาณนั้น แต่ส่วนใหญ่การสัมภาษณ์ก็เป็นภาษาไทยครับ สุดท้ายผมก็ได้งานที่นั่น ดีใจมาก!
แต่พอเข้าไปทำงานจริงๆ… อะแฮ่ม…
สิ่งที่ผมค้นพบก็คือ ในแผนกที่ผมทำ หรือแม้แต่งานที่ผมรับผิดชอบโดยตรงเนี่ย แทบจะไม่ได้ใช้ภาษาอังกฤษในการสื่อสารเลยครับ! นานๆๆๆ ที ถึงจะมีอีเมลภาษาอังกฤษเข้ามาบ้าง หรือมีเอกสารบางอย่างที่เป็นภาษาอังกฤษ แต่ก็เป็นส่วนน้อยมากๆ การพูดคุยกับเพื่อนร่วมงาน หัวหน้า ก็เป็นภาษาไทยร้อยเปอร์เซ็นต์
ตอนนั้นก็แอบงงๆ นะ ว่า “เอ๊ะ แล้วที่ให้ยื่นคะแนน TOEIC ตอนนั้นคือเพื่ออะไรหว่า?” แต่ก็ไม่ได้คิดอะไรมาก ก็ทำงานไปตามปกติ
เวลาผ่านไป ผมเริ่มมองหางานใหม่ ที่ที่สอง ที่สาม ที่ไปสัมภาษณ์ หลายที่ก็ยังคงขอผล TOEIC เหมือนเดิมครับ บางที่ก็มีสัมภาษณ์ภาษาอังกฤษบ้าง บางที่ก็ไม่เลย แค่ขอดูผลคะแนนเฉยๆ แล้วก็มีบางบริษัทนะครับ ที่พอเข้าไปทำแล้วก็ได้ใช้ภาษาอังกฤษจริงๆ จังๆ ติดต่อกับต่างชาติ ประชุมเป็นภาษาอังกฤษ อันนี้ก็มีเหมือนกัน

สิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงๆ เลยคือ:
- บริษัทที่ระบุว่าใช้ TOEIC ไม่ได้แปลว่าทุกตำแหน่งในนั้นจะได้ใช้ภาษาอังกฤษเสมอไป: อันนี้เจอมากับตัวเลย บางทีเขาอาจจะใช้เป็นเกณฑ์กลางๆ ในการรับคนเข้าองค์กร หรือบางตำแหน่งอาจจะต้องใช้จริงๆ แต่ตำแหน่งที่เราสมัครอาจจะไม่ใช่
- TOEIC อาจจะเป็นแค่ตัวกรองเบื้องต้น: ในกรณีที่มีคนสมัครเข้ามาเยอะมากๆ การมีผลคะแนน TOEIC ก็อาจจะเป็นเหมือน “ใบผ่านทาง” ด่านแรก ให้ HR เขาคัดกรองคนได้ง่ายขึ้น ใครคะแนนถึงเกณฑ์ก็ค่อยเรียกมาคุยรายละเอียดกันต่อ
- บางทีก็เป็นเรื่องของภาพลักษณ์องค์กร: การที่บริษัทประกาศว่าพนักงานต้องมีทักษะภาษาอังกฤษ (วัดจาก TOEIC) มันก็ช่วยเสริมภาพลักษณ์ให้ดูเป็นสากล ดูน่าเชื่อถือได้เหมือนกันนะ แม้ว่าในทางปฏิบัติอาจจะไม่ได้ใช้เข้มข้นขนาดนั้น
- แต่ก็มีบริษัทที่ใช้ภาษาอังกฤษจริงจังมากๆ!: อันนี้ก็ต้องยอมรับว่ามีอยู่จริง โดยเฉพาะบริษัทข้ามชาติ หรือบริษัทที่ต้องดีลกับลูกค้าต่างประเทศเป็นหลัก พวกนี้ TOEIC คือจำเป็นจริงๆ และคะแนนอาจจะต้องสูงด้วย
ดังนั้น จากประสบการณ์ที่ผมลุยมาเองนะครับ ไอ้เรื่อง “บริษัท ที่ ใช้ toeic” เนี่ย มันไม่ได้มีคำตอบตายตัวแบบขาวกับดำหรอกครับ บางทีเขาก็ขอไปงั้นๆ ตามกระแส หรือเป็นนโยบายรวมๆ ของบริษัท บางทีก็ใช้เป็นตัวคัดกรองคนเฉยๆ แต่บางที่เขาก็ต้องการคนที่ใช้ภาษาอังกฤษได้จริงๆ ในการทำงาน
ที่สำคัญคือ ถ้าเขาระบุมาในประกาศรับสมัครว่าต้องการ เราก็ควรจะต้องมีไปยื่นนั่นแหละครับ ถือซะว่าเป็นการเตรียมความพร้อมของเราเอง ส่วนจะได้ใช้มากน้อยแค่ไหน อันนั้นก็คงต้องไปลุ้นกันหน้างานอีกที หรือไม่ก็ลองสอบถามตอนสัมภาษณ์ให้ชัดเจนไปเลยว่าลักษณะงานต้องใช้ภาษาอังกฤษในระดับไหน บ่อยแค่ไหน จะได้เข้าใจตรงกันครับผม!